PvdA moet initiatief nemen voor sociale energietransitie

Het milieu is nooit een hoofdthema bij de PvdA geweest. De gemiddelde PvdA-er vind het natuurlijk belangrijk, maar loopt pas echt warm als het over wonen of werken gaat. Dat blijkt als je de congresagenda bekijkt. Daarop komt het milieu, of zelfs de energietransitie die wereldwijd toch hoog op de agenda staat, niet voor. Ondertussen laten we het neoliberale kabinet zijn gang gaan met een programma voor de energietransitie voor de komende decennia waarbij de burger het kind van de rekening is en dus moet opdraaien voor de kosten, terwijl grote ondernemingen en de luchtvaart buiten schot blijven.

Als we het milieu niet bovenaan zetten, blijft het dweilen met de kraan open.

Het is bekend, de PvdA heeft niet veel met het milieu. Niet dat de partij het milieu niet belangrijk vindt. Het is meer dat het nooit echt in het gezichtsveld opduikt. Het is best belangrijk, maar toch wordt het vergeten. Je ziet het aan het feit dat het niet op de congresagenda staat, terwijl het toch het meest urgente onderwerp van deze eeuw is. Als we niets aan de CO2 uitstoot doen en de opwarming zijn gang laten gaan, staat half Nederland straks onder water.

Om dit te voorkomen zal de PvdA, voordat binnenkort blijkt dat we echt niet langer onder het nemen van forse maatregelen uit kunnen om de klimaatafspraken van het Akkoord van Parijs te halen, er toch nu over moeten gaan nadenken.  Maar dan niet zoals VVD, CDA, CU en D66 door de lasten van de energietransitie bij de burgers neer te leggen en grote ondernemers,  multinationals en vooral de luchtvaart te ontzien, maar door ervoor te zorgen dat de kosten door de sterkste schouders worden gedragen.

Dit kabinet begint bij de burgers: door hen te verplichten de lasten op zich te nemen die het dichtdraaien van de gaskraan met zich meebrengen. Burgers worden binnen tien jaar tijd van het gas afgekoppeld, ze moeten investeren in het isoleren van hun huizen en het vervangen van hun ketels door stadsverwarming of warmtepompen. Natuurlijk moeten alle Nederlanders meedoen aan de energietransitie. Daar ben ik een groot voorstander van. Maar de vraag hierbij is of alleen de burgers de kosten ervan moeten dragen of dat het bedrijfsleven ook nog wat bijdraagt? Er wordt over vliegen geen BTW geheven en ook kerosine is onbelast. Daardoor is vliegen zò goedkoop dat mensen zich “een dief van hun portemonnaie” voelen als ze de trein nemen in plaats van het vliegtuig, ook voor korte afstanden, die met de trein net zo snel gaan. Daarom is het belasten van de luchtvaart veel effectiever voor het klimaat, dan het oppompen van aardwarmte.

Dat laatste is sowieso niet zo’n goed idee, want het is niet ondenkbaar dat dat nog meer schade aan de aarde toebrengt dan gaswinning en mijntechnieken. Een warmtepomp haalt de warmte die zich in de kern van de aarde bevindt naar boven. Als je dat eens een keertje doet, zal dat niet zo’n effect hebben, maar als je dat miljoenen keren gaat doen en die warmte decennialang blijft op- en terugpompen, zal dat niet zonder gevolgen blijven. Welke die gevolgen zijn, weet niemand. Ik heb nog niet gehoord dat daar serieus onderzoek naar is verricht. M.i. zou dat eerst moeten gebeuren en gezien de ernst van de zaak, zou er degelijk, langdurig onderzoek moeten plaatsvinden voordat we grootschalig de aardkern in gaan. Als we dat hadden gedaan voordat we de gasbel in Slochteren gingen exploiteren, zou veel narigheid zijn voorkomen.

We kunnen de PvdA Tweede Kamerfractie vragen of zij deze regering willen overhalen hun plannen, om op grote schaal warmtepompen te laten installeren, te laten varen en eerst te laten onderzoek wat de gevolgen zijn van deze techniek. In de tussentijd kunnen we betere maatregelen nemen tegen de opwarming van de aarde.

De sterkste schouders voor de zwaarste lasten

De kosten van warmtepompen kunnen oplopen tot zo’n Euro 30.000 per huishouden. Voor sommige mensen is zo’n investering geen probleem. Zij kunnen voor dat geld ook zonnepanelen op hun dak laten leggen en hun huis nog beter isoleren. Maar anderen hebben dat geld gewoon niet. Mensen die huren gaan niet over hun warmtevoorziening, noch over hun dak; ook degenen die in een sociaal huurhuis wonen. Volgens minister Wiebes kunnen mensen, die dat geld niet hebben, een lening afsluiten bij het rijk. Vindt de PvdA ook dat deze mensen zich in de schulden moeten steken, zodat  vliegen goedkoop kan blijven? Juist voor deze mensen zegt de PvdA op te komen. Laten we dan ook in deze situatie de daad bij het woord voegen en ons best doen ervoor te zorgen dat de sterkste schouders de zwaarste lasten blijven dragen.

Ik vraag me af of er binnen de partij geen (deskundige) mensen zijn met interesse voor dit onderwerp, die zich willen buigen over het vraagstuk hoe we op sociaaldemocratische wijze de energietransitie in Nederland tot stand kunnen brengen. Er moet dan gekeken worden naar de situatie in de stad en op het platteland, omdat die juist voor deze problematiek vaak heel anders kan zijn. Mij lijkt het een prachtige opgave. Wie dat met mij eens is, kan zich bij de redactie van de Nieuwsbrief het Rode Nest aanmelden.

Margreet Elings

0 gedachten over “PvdA moet initiatief nemen voor sociale energietransitie

  • Het artikel van Margreet Elings over de sociale energietransitie heeft een paar gezichtspunten die mij uit het hart gegrepen zijn, met name dat het tijd wordt dat de PvdA het milieu eens echt bovenaan gaat zetten en de hartenkreet over het alsmaar niet aanpakken van de luchtvaart.
    Jammer dat het verder wel wat uit de bocht vliegt. Zo worden warmtepomp en geothermie volledig door elkaar gehaald. De warmtepomp voor huishoudelijk gebruik haalt zijn warmte uit de lucht en kost tussen de 4.000 en 10.000 euro. Een investering die je probleemloos terugverdient door het bespaarde aardgas. Slechts een klein gedeelte van de warmtepompen haalt de warmte uit de bodem. Dit is dan heel lokaal en oppervlakkig en totaal niet gevaarlijk waar dan ook voor. Wel is dit type duurder, 10.000 tot 17.000 euro en daarom dus ook nauwelijks gebruikt.
    Het bedrag van rond de 30.000 euro waarover het artikel rept zijn dus inderdaad de kosten van warmtepomp plus het isoleren van het huis plus het plaatsen van zonnepanelen. Voor die prijs ben je dan wel van je energierekening af dus dat haal je er in 20 jaar ook weer uit. De investering zelf kun je gunstig lenen. En je huis wordt meer waard. Dus wat is het probleem?
    De genoemde sociale huurders? Die hoeven zich in geen enkele schuld te steken want hun energietransitie wordt keurig voor ze opgelost door de woningbouwverenigingen.
    Eén probleem kan ik wel noemen: de warmtepomp is minder geschikt in dichte bebouwing. Appartementen, flats, kleinere stadswoningen. In wijken waar die veel voorkomen is het veel beter wijkverwarming aan te leggen en daar komt dan ook de geothermie om de hoek kijken. Diepe (2-3 kilometer) en dure boorgaten die wel warmte voor 5.000 tot 10.000 huizen kunnen leveren. Daar is al heel veel onderzoek naar gedaan, o.a. door de NAM. En het kan best vaak maar niet overal. Dat is dan jammer want het is een prachtige oplossing.
    Tot slot de oproep aan (deskundige) mensen binnen de partij hier over mee te denken. Ik doe dat graag en meld me hierbij aan bij de redactie. Als we samenwerken moet er zeker iets zinvols uit kunnen komen.

    Bert Barten

  • Margreet Elings zegt:

    Fijn dat Bert Barten zich als deskundige aanmeldt om over het probleem van energietransitie op een sociaaldemocratische wijze na te denken. Ik ben een leek en weet inderdaad het verschil niet tussen warmepompen en geothermie. Dat is me nu nog steeds niet helemaal duidelijk. Daarom zou het goed zijn als we samen gaan nadenken over wat nu het beste is voor Nederland op dat gebied.

    Wat ik wel begrijp is dat het oppompen van aardwarmte geothermie heet. Dat is dan de techniek waarvan ik vind dat daarnaar degelijk, maar vooral onafhankelijk onderzoek moet worden gedaan. Niet om te zien of het haalbaar en betaalbaar is. Dat zal NAM ongetwijfeld al hebben uitgezocht. Maar om te onderzoeken wat de schade aan de aarde op lange termijn kan zijn. Voordat we aan zo´n ingrijpend traject beginnen zou ik absoluut zeker willen weten dat onze kleinkinderen niet gaan opdraaien voor de gevolgen ervan. Ik vind de NAM dan ook geen betrouwbare partij in deze. Zij bekijken het alleen vanuit de kosten/baten kant. Met de manier waarop de NAM in Groningen het aardbevingsdossier heeft behandeld, hebben ze bij mij alle krediet verspeeld.
    Ik ben het niet eens met Bart dat geothermie een prachtige oplossing is, dus als we hierover door willen praten zullen er ook andere invalshoeken bij betrokken moeten worden. Als dat mogelijk is dan kunnen we een afspraak maken. Ben je morgen op het congres? Ga je wellicht naar de Fringe meeting van het Rode Nest? Dan kunnen we elkaar daar treffen. Anders maken we later een afspraak.

    Margreet Elings

Laat een antwoord achter voor Erik Kaal Annuleer antwoord