Ledendemocratie in de PvdA: van belofte naar ondergang

In de praktijk bleef er weinig van die belofte over
Meer dan tien jaar lang beloofde de PvdA haar leden echte invloed in de besluitvorming van de partij. Dat moest geregeld worden via het proces van de ledendemocratie, met verschillende tools en procedures. Om tot goede besluiten te komen is bijvoorbeeld het debat van belang. Georganiseerde tegenspraak verscherpt opvattingen, hetgeen de uiteindelijke besluitvorming ten goede komt. Verschillende commissies en werkgroepen hebben zich in de loop van tijd bezig gehouden met dat proces en de tools en hoe dat verbeterd zou kunnen worden.
Rapporten, moties en mooie woorden genoeg – maar in de praktijk bleef er uiteindelijk weinig van over. Lees hier hoe de ledendemocratie van begin (en belofte) tot ondergang ging. Lees verder

Waarom de ledendemocratie binnen de PvdA niet is gelukt

Een persoonlijke beschouwing
De PvdA beloofde haar leden echte invloed in de besluitvorming van de partij: “De leden zijn de baas!”. Maar na jaren van bezuinigingen, genegeerde moties en een fusieproces zonder debat is de ledendemocratie uitgehold. Een persoonlijke terugblik op hoe de top-down cultuur won van de ledeninvloed. Lees verder

Waarom het Rode Nest niet bereikt waarvoor het was opgericht

Een persoonlijke beschouwing
Het Rode Nest werd in 2017 opgericht met een heldere missie: de PvdA versterken en vernieuwen met concrete uitvoering van ledendemocratie. Ledenpanels, voorcongressen en moderne communicatiemiddelen moesten leden structureel meer invloed geven. Daarnaast moest ook nadrukkelijk aandacht komen voor de infrastructuur van de communicatie met de leden en de aanpassing van de administratieve systemen daarvoor. Dat is belangrijk voor rechtstreeks contact met de leden en ook om leden met elkaar in contact te kunnen brengen.
Er kwamen initiatieven, van succesvolle ledenpanels tot een goed gelezen nieuwsbrief. Maar het uiteindelijke doel – structurele borging binnen de partij – werd niet gehaald. Terwijl we daar als Rode Nest een volhardende en energievretende strijd voor hebben geleverd. In dit artikel deel ik waarom dat naar mijn mening zo is gegaan, wat er desondanks bereikt werd en vooral: welke lessen hieruit getrokken zouden moeten worden. Lees verder

Een partij die werkt vanuit een ideaal kan niet zonder ledendemocratie

Reactie Hans Spekman op de artikelen ledendemocratie
Ooit schreef ik dat we in onze partij toe zijn aan een volgende democratiseringsgolf.
Het is treurig dat die golf er niet is gekomen. Sterker nog is dat initiatieven van onderop om de ledendemocratie te versterken zijn ontmoedigd en daardoor uitgedoofd.
Ik ben lid van de PvdA omdat ik sta voor haar idealen, zoals het bestrijden van onrecht in de samenleving. Een doel waar we al 100 jaar voor staan. We staan voor een samenleving waarin mensen niet alleen verantwoordelijkheid voor zichzelf nemen, maar ook voor de samenleving als geheel. Een politieke partij die werkt vanuit een gedragen ideaal kan niet zonder ledendemocratie. Lees verder

Praktijk in Noord-Holland wijst uit dat Ledendemocratie de partij kan versterken

Commentaar door Bert Breij op beschouwingen Hans Aertsen
De persoonlijke beschouwing van Hans Aertsen over de mislukking van de ledendemocratie binnen de PvdA snijdt diep hout. Zijn analyse van de afbraak van instrumenten die leden werkelijk invloed konden geven, zoals voorcongressen, ledenpanels en de opvolging van moties, is pijnlijk, maar helaas herkenbaar. Juist daarom wil ik hier vanuit mijn eigen ervaring benadrukken dat het ook anders had kunnen lopen, want binnen PvdA Noord-Holland hebben wij ervaren wat de kracht van deze instrumenten kan zijn. Lees verder

Besturen van PvdA en GL dienen nieuwe Werkgroep Ledendemocratie in te stellen

Reactie Laurens de Kleine op de artikelen Ledendemocratie en het Rode Nest
Als voormalig lid van het Presidium en voorzitter van een werkgroep die een nota over de positie van de ledendemocratie binnen de vereniging heeft geschreven, is het teleurstellend dat er van de aanbevelingen (overigens overgenomen door het toenmalig partijbestuur) weinig is terechtgekomen. Dat geldt ook voor het rapport van de latere permanente Werkgroep Ledendemocratie. Voor een democratische partij als de PvdA is dit geen visitekaartje. Erg teleurstellend allemaal. Lees verder

De vogel die niet uitvloog

“De partij luistert naar haar leden” klopt niet
Het Rode Nest. Alleen al die naam roept verwachtingen op. Een broedplaats voor nieuwe ideeën, een plek waar jonge vogels hun vleugels uitslaan en uitvliegen, de lucht in, hoger, vrijer. Maar wie de geschiedenis van dit initiatief leest, zoals Hans Aertsen die geduldig heeft opgeschreven, kan niet anders dan concluderen: het nest bleef te veel een nest. De vogels bleven pikken naar wat kruimels, de veren zaten vol goede bedoelingen, maar de vlucht kwam er niet.

Wat hier zichtbaar wordt, is een klassieke botsing tussen idealisme en partijrealiteit. De PvdA, die zich altijd graag het gezicht van solidariteit en volksverheffing aanmeet, heeft in de praktijk een stijfkoppige bestuurscultuur die vooral bang is voor al te veel rumoer van onderop. Ledendemocratie was voor de partijtop een instrument, geen waarde. Leuk voor de bühne, gevaarlijk voor de macht. Het Rode Nest wilde bottom-up, de partijtop dacht top-down. En zoals vaak in dit land, won de top. Lees verder

Op laatste partijcongres in Nieuwegein werd partijdemocratie opgeheven

Verantwoording van leden en verkozenen is kern van partijdemocratie
Ruim honderd jaar geleden werd het zwaar bevochten algemeen kiesrecht werkelijkheid. Sommige radicalen wilden zich geen parlementaire rol aanmeten en verlieten de SDAP. Voor de resterende leden, de parlementairen, was het zwoegen om inhoud te geven aan de nieuwe parlementaire democratie.
Om in de vergaderzalen goed mee te kunnen komen stond de kwaliteit van vertegenwoordiging in raden, staten en kamers voorop.
Maar het was ook weer niet gewenst dat vertegenwoordigers als baasjes, die meenden het beter te mogen weten, de boventoon gingen voeren.
Kortom men was beducht voor verzelfstandiging/loszingen van een bestuurlijke elite van partijbestuurders en volksvertegenwoordigers. Voor “voor u maar zonder u” was geen plaats.
Ook democratie (van onderop) was geen puberaal verzet tegen partijbonzen maar van levensbelang voor de eenheid van de SDAP en zijn vertegenwoordigers en bestuurders. Lees verder