De organisatie rond het “online” congres

Techniek gaf positief beeld in vergelijking met congressen van andere partijen
Het organiseren van een congres van de Partij van de Arbeid is altijd een hele onderneming en vooral mensenwerk, maar één van de bepalende elementen is ook de techniek voor het congres. Klassiek zijn congresbundels, sprekersbriefjes, stemkaarten, stembriefjes, een geluidsinstallatie en een kinderopvang. Daar zijn de laatste jaren ook allerlei digitale instrumenten bijgekomen, die dit jaar goed van pas kwamen op het online congres.

Aangevoerde verbeterpunten dienen wel serieus genomen te worden

Dikke pluim voor de mensen die zich voor de techniek hebben ingezet
Eén van de bepalende elementen bij het organiseren van een congres van de Partij van de Arbeid is de techniek. Klassiek zijn congresbundels, sprekersbriefjes, stemkaarten, stembriefjes, een geluidsinstallatie en een kinderopvang. Daar zijn de afgelopen jaren e-mail, websites, elektronische stemsystemen en later video-uitzendingen bijgekomen.

Toen kwam SARS-CoV-2 en waren wij aangewezen op een ‘online’ congres. Daar zit je dan thuis eenzaam naar al je schermen te kijken. Veel veranderingen, veel moeilijke omstandigheden, beperkingen, maar we zijn er samen doorheen gekomen. Hoe verliep het met de, nu meer dan ooit, cruciale techniek?

De techniek
De techniek rond het congres gaf een positief beeld. In vergelijking met de congressen van andere politieke partijen (‘Dank voor uw stem op Hugo de Jonge’) was de PvdA goed voorbereid en liep het na enige tijd zonder al te veel verstoringen. Dat zal zeker niet vanzelf gegaan zijn. Daarom verdienen al die mensen die zich hier voor ingezet hebben een dikke pluim!

Een goed begin van het congres was het (eindelijk weer) aanwijzen van een commissie van stemopneming. Dat was om twee redenen verstandig. Ten eerste, onze vereniging kent al jarenlang incidenten, die maken dat leden of niet of meermaals kunnen stemmen. Ten tweede, niet statutair genomen besluiten zijn nietig. Zeker bestuursrechtelijk gezien lastig als het nietige besluiten over mensen betreft die dan zelf weer nietige ‘besluiten’ gaan nemen.

Gelukkig zijn er, als altijd, ook verbeterpunten aan te geven. Een aantal bekende en een aantal nieuwe. Dit gaat over organisatie en systemen. Het betreft systemen die zorgen voor functionaliteiten zoals een live-video uitzending, e-mail, direct messaging, inspreken en stemmen.

Statuten en Reglementen
Laten we echter beginnen met een bestuurlijk-juridisch punt. Statuten en Reglementen (S&R) zijn binnen het verenigingsrecht geen grabbelton waar je naar believen wel of niet gebruik van kunt maken.

Twee opmerkingen hierover. Ten eerste: Lukt het niet om volgens de S&R te handelen, grijp dan niet terug op het meest extreme of een ‘mooi uitkomend’ artikel, maar probeer in de geest van de S&R te handelen. S&R zijn een samenhangend geheel en zijn daarnaast ondergeschikt aan de wet- en regelgeving, alsmede de jurisprudentie. Ten tweede: Kunnen zaken niet volgens de S&R of komen ze ‘even niet uit’, pas dan niet de ‘truuk’ toe om de leden zogenaamd anders te laten beslissen. U weet het, niet statutair genomen besluiten zijn nietig.

Voor wat betreft de commissie van stemopneming is aan te bevelen om de commissie de volgende keer door de leden te laten aanwijzen, qua deskundigheid breder op te zetten en functieconflicten te vermijden. Dit is geen nieuw of licht advies, want er zijn al jaren grote zorgen over en incidenten met de stemsystemen binnen politieke partijen. Hierbij mogen de, ook door de AIVD uitgesproken, zorgen over buitenlandse invloed binnen politieke partijen niet onvermeld blijven. Transparantie, authenticatie, veiligheid, deskundig opdrachtgeverschap en verantwoording zijn en blijven voor de intrinsiek altijd kwetsbare ICT-systemen cruciaal.

De systemen
Op naar de gebruikte systemen. Er werd deze keer o.a. gebruik gemaakt van de systemen van de Engelse firma Lumi, de Amerikaanse firma’s Zoom en het Facebook/WhatsApp conglomeraat.

Lumi werd gebruikt voor de beeldweergave van de vergadering, berichtenuitwisseling en het stemmen. Dat verliep niet zonder problemen. Er waren met Lumi twee klassieke ICT problemen: een smartphone bleek onbruikbaar om te kunnen deelnemen en er waren ernstige problemen met browser compatibiliteit (de website werkt niet in uw browser). Zo bleek ‘inloggen’ voor de PvdA-leden niet altijd mogelijk waardoor men op het inlogscherm bleef ‘hangen’.

Dit was allemaal te omzeilen geweest, maar dat vereist wel enige kennis, handigheid en middelen. De praktijk van de afgelopen jaren was dat veel leden dan niet meer de moeite namen om mee te doen en dat is en blijft heel jammer. Dus het oeroude advies: ICT systemen altijd goed testen. Goed testen door ontwikkelaars, opdrachtgevers én eindgebruikers.

De problemen met het gebruik van een smartphone waren zeer verrassend en vervelend. Verrassend, want even kijken of je website ‘het doet’ op een smartphone is echt heel basaal. Vervelend, want veel leden waren net gewend om met hun smartphone te kunnen stemmen. Dit probleem werd uiteindelijk door het presidium charmant omzeild door er meermaals op te wijzen dat men geen smartphone moest gebruiken. Al met al waren er uiteindelijk enige duizenden deelnemers en hopelijk zijn niet te veel leden door deze technische problemen afgehaakt.

Zoom en WhatsApp
Van een andere orde was het gebruik van Zoom en WhatsApp. Verrassend door de bekende onveiligheid van deze diensten. WhatsApp was al intrinsiek onveilig en is nog onveiliger geworden door het recente wijzigen van de gebruiksvoorwaarden. Dit gaat voor de PvdA breder dan een PvdA-congres dus daarover het volgende:

De onveiligheid van diensten zoals Zoom en WhatsApp geldt zeker in politieke omgevingen. Er moet hierbij wel onderscheid gemaakt worden tussen het gebruik voor interne communicatie en het gebruik voor politieke marketing richting de diverse doelgroepen. Voor intern gebruik worden deze diensten sterk afgeraden. De regelmatige waarschuwingen van de AIVD, deskundigen en politie zijn er niet voor niets. Laat u niet misleiden door het verhaaltje over encryptie. Contact en locatie-gegevens zijn immers commercieel én politiek veel interessanter.

Nationaal en internationaal is het meest simpele advies om intern en privé geen Facebook/WhatsApp te gebruiken en over te stappen naar Signal. Deze software en dienst wordt gelukkig al door vele van onze volksvertegenwoordigers gebruikt.

Het gebruik van Zoom verliep, op wat verwarrende berichten na, redelijk goed. Naast wat verbindingsproblemen, ontstond er verwarring doordat er op het laatste moment en meerdere malen naar de insprekers verstorende berichten werden gestuurd dat er van software gewisseld moest worden. Dat moet voor de volgende keer oplosbaar zijn.

Tot slot
Op de bovenstaande aandachtspunten na, kunnen we spreken van een technisch goed verlopen formele deel van het ‘online’ congres en dat is al meer dan andere politieke partijen de afgelopen periode hebben bereikt. Chapeau!

Een PvdA-congres is echter meer dan een formeel deel, wat ‘entertainment’ of een reeks van toespraken. Vooral de onderlinge discussies en ‘wandelgangen’ werden sterk gemist. Beiden cruciaal voor de contactmogelijkheden en vorming van een – vereniging – van mensen.

Gelukkig zijn er al jaren geleden oplossingen bedacht en is er door het congres over besloten. Als de eerdere congresbesluiten over ledendemocratie (o.a. resolutie ledendemocratie) door het partijbestuur verder uitgevoerd gaan worden, dan komen er horizontale communicatiemogelijkheden voor de leden. Daar wordt reikhalzend naar uitgezien.

Niets gaat echter boven de vaak verrassende en bruisende mogelijkheden voor dialoog en overleg op een echt PvdA-congres. Dat komt er echt weer. Houd vol!

Dick Kalkman

Laat een antwoord achter