Afdeling bij lokale politiek betrekken is belangrijk motief voor ledenpanel
Welke afdelingen zijn geïnteresseerd in het houden van een ledenpanel? Zijn dat speciale afdelingen of zijn ze gevestigd in bijzondere gemeenten? Onze ervaring als Rode Nest is dat alle afdelingen die belangstelling voor een ledenpanel hebben getoond, levendige afdelingen zijn, die bezig zijn hun onderlinge contacten te verbeteren en hun politieke impact in hun gemeente te vergroten. De redactie van de nieuwsbrief het Rode Nest wil graag een beeld schetsen van afdelingen die bezig zijn met het ledenpanel in verschillende stadia. West Betuwe is de eerste afdeling waar we op bezoek gingen. Zij zijn bezig met hun eerste ledenpanel.
Nationale problemen moeten lokaal worden opgelost
PvdA West Betuwe wil ledenpanel inzetten om de afdeling hechter te maken
West Betuwe is een prachtige, landelijke gemeente in Midden Nederland, zo’n anderhalf jaar geleden ontstaan uit de samenvoeging van Geldermalsen, Neerijnen en Lingewaal. Maar dat is maar een deel van het verhaal. West Betuwe bestaat in feite uit 26 kernen waarvan 24 dorpen en 2 steden die vroeger zelfstandige gemeenten waren. Nu is dit allemaal West Betuwe, een schitterend cultuurland, kleinschalig met slingerende riviertjes maar ook grote rivieren en vele kilometers dijkjes en dijken, uiterwaarden en boomgaarden, Er wonen zo’n vijftig duizend inwoners op een gebied van zeker 30 kilometer lengte.
Ik ben op bezoek bij de PvdA in West Betuwe en praat met Annet IJff, fractievoorzitter van de PvdA in de gemeenteraad, Hennie Challik, raadslid en Johan van den Tweel, burgerlid (duo raadslid) over hun afdeling en hun plannen met het ledenpanel. Maar eerst vertellen ze over hun gemeente, waar de schoonheid van het landschap groot is en het soms lijkt of de tijd heeft stilgestaan. De bevolking is er gemiddeld laag opgeleid. Dat komt volgens hen omdat het lange tijd geïsoleerd is geweest; er heeft nooit een handelsroute doorheen gelopen en het was dus ook niet ontsloten. Dat was vroeger, maar de gevolgen daarvan zijn nog steeds zichtbaar en voelbaar. Tot een jaar of zes geleden waren hier nauwelijks buitenlanders. Dat werd beschouwd als de boze buitenwereld. Sinds West Betuwe ook statushouders onderdak moet bieden is dat veranderd, maar er is wel racisme tegenover gekleurde mensen of vrouwen met een hoofddoek gekomen. Toen er vanuit het COA werd aangedrongen op een AZC kwam er een storm van protest. Het is er dan ook niet gekomen. Nu moet West Betuwe huisvesting verzorgen voor enkele tientallen statushouders en daarmee lopen ze achter. Vooral gezinnen zijn welkom in West Betuwe, maar woonruimte voor grote gezinnen is problematisch.
Arbeidsmigranten
Daarnaast heeft West Betuwe ook te maken met een groot aantal arbeidsmigranten, voornamelijk Polen, Roemenen en Bulgaren die, onder andere, in de fruitteelt werken. Het gaat daarbij niet alleen om werkgevers zoals fruittelers, maar ook om de groothandel en de fruitveiling, waar behoefte is aan veel laaggeschoolde werknemers. Ook dat brengt huisvestingsproblemen met zich mee, zoals de laatste tijd op TV te zien was. De corona uitbraak maakte duidelijk dat de arbeidsmigranten te dicht op elkaar zijn gehuisvest. Dat probleem komt er dus nog bij.
Was de streek vroeger nogal geïsoleerd van de rest van de provincie, dat is tegenwoordig wel anders. Er moeten hier landelijke problemen worden opgelost, zoals met het spoor tussen Utrecht en Den Bosch waar overheen hoogfrequent vervoer van goederen en personen plaatsvindt die door kleine dorpjes moeten. Dat geeft problemen met gevaarlijke spoorwegovergangen. Momenteel wordt druk gewerkt aan tunnels onder een aantal spoorwegovergangen in de gemeente.
Dan zijn er de chemische transporten over de Betuwelijn, die door de dorpen gaan. Daarover neemt de onrust onder de bevolking toe. De laatste jaren hebben ze bovendien veel te maken gehad met de verbreding van de A2 en de enorme drukte op de A15. Ook is de scheepvaart op de Waal fors toegenomen.
Defensie wil een radartoren in Herwijnen neerzetten op 900 meter afstand van het dorp Herwijnen. Daar is veel weerstand tegen. De mensen zijn bang dat ze ziek worden van de straling. Op dit moment is TNO gevraagd te onderzoeken of er een verband is tussen het veel voorkomen van de ziekte ALS in het dorp en de straling van de torens van de radar van de KNMI.
Roerige politiek
Het zijn nationale problemen die lokaal opgelost moeten worden, maar een paar weken geleden is het college, bestaande uit een coalitie van Dorpsbelangen, SGP, Christen Unie en Leefbaar Lokaal Belang West Betuwe (LLB), gevallen. Het gevolg is dat de problemen even op de plank blijven liggen. LLB is door de overige coalitiepartijen weggestuurd in de veronderstelling dat men wel snel een andere partner kon vinden. Dat is niet gelukt. De gehele oppositie diende een motie van wantrouwen in tegen alle wethouders. En de weggestuurde LLB stemde met de oppositie mee, zodat er voor de motie een meerderheid ontstond.
De onderhandelingen zijn begonnen toen bleek dat er een nieuw college nodig was, maar men kwam er niet uit. Nu is besloten dat alle fractievoorzitters binnenkort om tafel gaan zitten om te bezien wie er met wie tot een nieuw gemeentebestuur kan komen. De PvdA fractie zal geen eisen vooraf op tafel leggen. Ze zijn in principe bereid met iedereen samen te werken. Als het alleen gaat om de vervanging van LLB is het aantal zetels van de PvdA niet voldoende. Dan moet er nog een partij bij. Voor de PvdA is het belangrijkste dat er snel weer bestuurd wordt en gewerkt wordt aan een oplossing voor de problemen in de gemeente.
Het merendeel van de politieke partijen in West Betuwe is conservatief tot zeer conservatief. Naast de CU, SGP, Dorpsbelangen (de grootste partij in de gemeenteraad), VVD en CDA, zijn er drie overwegend linkse fracties, namelijk PvdA, GL en D66. De PvdA vervult al zeker dertig jaar een sterke rol in deze regio, maar moet tegenwoordig rekening houden met veel lokale partijen. Het verschilt vaak per dorp of men rood of conservatief stemt. De conservatieve partijen profileren zich in verkiezingstijd nogal eens opportunistisch. Dan belooft de SGP plotseling dat ze het betaald parkeren (10 cent per tien minuten) afschaffen omdat menig dorpsbewoner er een hekel aan heeft om voor parkeren te moeten betalen. Ook de zondagssluiting van winkels is zo’n onderwerp waarmee je op het laatste moment goed kunt scoren onder de conservatieve bevolking. En de mensen laten zich met dergelijke beloftes gemakkelijk overhalen om op een lokale of conservatieve partij te stemmen.
De PvdA heeft echter altijd een goed inhoudelijk programma, bijvoorbeeld voor het bestrijden van laaggeletterdheid. Ook vindt de PvdA dat niet al het geld naar de infrastructuur moet gaan, maar juist naar sociale projecten. De PvdA raadsleden schakelen goed met de fracties van de Eerste en Tweede Kamer en de provincie. Dat is natuurlijk ook het voordeel van een landelijk opererende partij.
De afdeling is sterker geworden van de samenvoeging
De samenvoeging van de afdelingen ging goed. De besturen hebben er de tijd voor genomen, zodat iedereen zich gehoord voelde. De kieslijst “verdunde” wel. Stond je in je oude gemeente op plaats twee, dan werd dat op de gemeenschappelijke kieslijst bijvoorbeeld plaats zes. Maar daar was overheen te komen, het was ook onvermijdelijk en nu is de fractie harmonieus en sterk. Bij het opstellen van de lijst is gezocht naar mensen die in de verschillende kernen iets te zeggen hebben. Er was natuurlijk sprake van verschillen in bestuurscultuur, maar de sfeer is zodanig dat daar vrij over gesproken kan worden.
De PvdA heeft een tweehoofdige fractie en kan daarnaast een beroep doen op drie burgerleden. Dat is in de gemeenteraad afgesproken. Iedere fractie mag, ongeacht de grootte van de fractie, drie burgerleden inzetten. Dat wordt gezien als kweekvijver voor nieuwe raadsleden
Omdat de PvdA in de regio West Betuwe al decennia actief is, zijn er ook succesvolle lokale initiatieven. Zo zijn er bewonerscomités in o.a. Herwijnen en Tricht die de fractie goed van informatie voorzien over lokale ontwikkelingen. In Tricht zit van oudsher veel personeel van de NS en ProRail die de fractie helpen met het verzamelen van informatie over de spoorwegproblematiek.
Een recent succesvol project is de Rode Koffietafel voor leden en niet leden. Het wordt gehouden op elke eerste vrijdag van de maand van 10.30-11.30 uur in de bibliotheek en de belangstelling ervoor groeit nog steeds. De Rode Koffietafel is opgezet om de samenhang in de partij te bevorderen. Drijvende krachten achter dit project zijn Karel van Koppen en Cathrijn Haubrich. Iedere maand staat er een aankondiging in de lokale krant met de onderwerpen die aan de orde komen. Er worden regelmatig sprekers uitgenodigd. Toen de verkiezingen voor het Europees Parlement eraan kwamen werd een Europarlementariër uit de sociaaldemocratische fractie uitgenodigd en recent bij een discussie over de plannen voor de woningbouw schoof een van de ambtenaren aan om te horen wat er besproken werd.
Door de coronacrisis kan nu al maanden geen Rode Koffietafel worden gehouden. Voor de zomertijd is tijdelijk De Rode Ontdekking ervoor in de plaats gekomen. In de buitenlucht wordt een werkbezoek gebracht aan een bijzondere plaats of een organisatie in de gemeente waar reuring over is.
Er zijn ook een vrijdagmiddagborrels voor werkenden georganiseerd en speciale bijeenkomsten voor jongeren, maar die zijn niet van de grond gekomen.
Ledenpanel
Al voor de coronacrisis was er een ledenpanel opgesteld, maar die is door de crisis blijven liggen. Het is een eerste oriënterende vragenlijst ter introductie van het ledenpanel, met algemene vragen over lidmaatschap en over de lokale activiteiten van de partij, zoals de Rode Koffietafel. Hij wordt nu heel snel rondgestuurd, want er zijn al plannen voor een vervolg. De afdeling wil graag dat de leden worden betrokken bij een eventuele samenwerking in coalitieverband. Gedacht wordt aan het peilen van de meningen van de afdelingsleden over zo’n coalitie en over een collegeprogramma als dat nodig mocht zijn. Doel van de ledenpanels die de afdeling wil houden is dat meer leden betrokken raken bij de partij en bij de lokale politiek. De PvdA moet weer een partij worden waar je niet omheen kunt in West Betuwe.
Margreet Elings